U sredu 25. oktobra 2023. godine u 18 časova u Jevrejskom kulturnom centru biće održano predavanje pod nazivom O muzici kompozitora, muzikologa i dirigenta Eriha Eliše Samlaića povodom obeležavanja 110. godišnjice rođenja. Predavač će biti muzikolog Mirko Jeremić, a pod vođstvom Stefana Zekića hor „Braća Baruh“ će izvesti dve Samlaićeve horske kompozicije.
Erih Eliša Samlaić je bio veoma svestrana umetnička ličnost. Prva saznanja o njemu dobili smo kroz njegovo delo Pesnik i proleće, koje je muzikolog Mirko Jeremića otkrio 2020. godine prilikom sređivanja zaostavštine srpskog kompozitora Milenka Živkovića u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti. „Te iste godine na Međunarodnom naučnom skupu Filološko-umetničkog fakulteta u Kragujevcu tema je bila Stradanje/Jevreji. Podstaknut otkrićem ove kompozicije započeo sam jednu od mojih mnogobrojnih velikih avantura istraživanja kompozitora. Put me je vodio od Jevrejske opštine u Zemunu, muzikologa Dušana Mihaleka, preko Jevrejske opštine u Beogradu, Narodne biblioteke Srbije, Muzičke škole „Stanković“ do mnogobrojnih internet sajtova, na kojima sam sakupljao osnovne podatke o ovom, ispostaviće se, veoma nadarenom muzičaru, koji je stradao veoma mlad 1944. godine u Jasenovcu“, objašnjava predavač Mirko Jeremić.
Pored pomenutog dela Pesnik i proleće, Samlaićev opus sadrži i četiri horske kompozicije, dve za violinu i klavir s naslovima Sefardska tema s Balkana i Jevrejska melodija s Balkana, koje je još 1940. godine izdala američka izdavačka kuća „Transcontinental Music Corporation“ iz Njujorka i kompoziciju za glas i kamerni orkestar Kuda plove naše lađe. „Ušao sam u trag svim njegovim društvenim i profesionalnim aktivnostima kojima je i kao dirigent i kao muzikolog doprineo razumevanju jevrejske muzike. Dirigentska delatnost Samlaića bila je najaktivnija tokom njegovog života u Zagrebu, gde je redovno dirigovao koncertima u zagrebačkoj sinagogi. Kao muzikolog, Samlaić je iza sebe ostavio veliki broj muzikoloških radova, koji se, u prvom redu, tiču izučavanja jevrejske muzike i istorije sinagogalnog pevanja. Objavljivao ih je u mnogobrojnim časopisima u Beogradu i Zagrebu“, navodi predavač Mirko Jeremić.
„Sagledavajući značaj i nužnost podsećanja na Eriha Samlaića, a imajući u vidu da je ove godine godišnjica njegovog rođenja, podstakao sam Stefana Zekića i Stefana Sablića da u Jevrejskom kulturnom centru organizujemo predavanje koje će imati za cilj da javnost podseti i upozna sa Samlaićevim životom i stvaralaštvom. Imajući u vidu da je neophodno čuti muziku kompozitora, prisutnima će hor ’Braća Baruh’ interpretirati dve Samlaićeve kompozicije – Tri pastela i Baladu. Predavanje neće biti koncipirano izrazito stručno, već ću težiti da kroz priču ukažem na sve pojedinosti Eriha Samlaića i njegovog umetničkog delovanja jezikom pristupačnim za sve“ istakao je Mirko Jeremić.